Legalna wymiana plików w internecie

Wymiana plików w internecie w świetle prawa

Zgodnie z artykułem 23 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych można nieodpłatnie korzystać z rozpowszechnianego przez innych utworu, ale tylko na użytek osobisty. Użytek osobisty oznacza korzystanie z egzemplarza utworu na użytek własny oraz udostępnianie go osobom z rodziny lub przyjaciołom.

Nie ma zatem nic złego w tym, aby np. kopie legalnie nabytych utworów muzycznych, filmów, e-booków udostępnić znajomym, np. na pendrivie albo użyć prywatne serwery plików. Jednak nawet osoba robiąca to samo z plikiem, który znalazłsię w sieci nielegalnie (ale po oficjalnej premierze), nie popełnia wykroczenia. Artykuł 27 ustawy o prawie autorskim mówi o tym, że również instytucje naukowe i oświatowe, czyli szkoły i uczelnie, mogą, w celach dydaktycznych lub badawczych, korzystać z takich utworów.

Pobieranie i udostępnianie plików za pomocą programów p2p

Jeśli utwór miał już swoją premierę i został po niej nielegalnie udostępniony, osoba, która go pobrała nie popełnia wykroczenia. Nie może tylko udostępniać tego pliku osobom, które nie należą do kręgu jej przyjaciół i krewnych. Należy jednak uważać na programy typu peer2peer (p2p), które już w trakcie pobierania pliku udostępniają go innym użytkownikom. Często sama obecność danego pliku na liście „pobierane” lub „pobrane” w aplikacji albo w folderze z pobranymi plikami sprawia, że program automatycznie udostępnia je innym.

Prawo autorskie a wymiana plików z grami i programami komputerowymi

Gry i programy komputerowe są objęte pełną ochroną. Nie można pobierać ich na użytek osobisty bez wykupienia licencji. Nie można także pożyczać ich osobom z rodziny i przyjaciołom. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy gra udostępniana jest na otwartej licencji, np. CC.

Wymiana plików na licencjach CC

Wiele utworów udostępnianych jest w internecie na jednej z licencji Creative Commons: BY, NC, ND i SA. Utwory oznaczone jako BY (Uznanie Autorstwa) można kopiować, dystrybuować, wyświetlać i użytkować wraz ze wszelkimi pochodnymi, pod warunkiem umieszczenia informacji o tym, kto jest jego autorem. Utwory z licencją NC (Użycie Niekomercyjne) można kopiować, dystrybuować, wyświetlać i użytkować wraz z jego pochodnymi tylko w celach niekomercyjnych.

Licencja ND (Bez Utworów Zależnych) zezwala na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie tylko dokładnych kopii dzieła, nie można go modyfikować. Licencja SA (Na Tych Samych Warunkach) natomiast pozwala na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i użytkowanie pochodnych dzieł, o ile tylko będą następnie publikowane na takiej samej licencji.

Wymiana plików po wygaśnięciu majątkowych praw autorskich

Publiczne udostępnianie oraz pobieranie plików jest dozwolone wtedy, kiedy do danego utworu wygasną autorskie prawa majątkowe. Dzieje się tak po upływie 70 lat od śmierci autora dzieła, liczonych w pełnych latach.